ارتقای مسئولیت اجتماعی و جلب مشارکت های مردمی از اولویت های سند تحول قوه قضائیه است

به گزارش روابط عمومی معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان کرمان، “سیدمهدی قویدل” در نشست هم‌اندیشی با قضات حوزه های قضایی استان اظهار داشت: سال ۸۳ در زمان رئیس وقت قوه قضائیه و  در راستای اجرای اصل ۱۵۶ قانون اساسی که پیشگیری از وقوع جرم از بندهای آن بوده و مورد غفلت واقع شده بود، ایجاد معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم در دستور کار قوه قضائیه قرار گرفته و از سال ۸۹ آغاز به کار کرد.
وی ادامه داد: در حال حاضر شش اداره فرهنگی- اجتماعی، وضعی- امنیتی- انتظامی، حقوقی- قضایی، مشارکت‌های مردمی، برنامه‌ریزی و اطلاع رسانی در این معاونت فعالیت می کنند و در چارت جدید نیز جرایم سایبری، حقوق زنان و کودکان و فضای مجازی به فعالیت های اداره های فوق اضافه خواهد شد.
قویدل سپس با تاکید بر اینکه توجه به مقوله پیشگیری نه تنها در دستگاه قضایی بلکه در هر جامعه ای از ضروری ترین نیازها است، گفت: در سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری(مد ظله العالی) بر پیشگیری و اصلاح مجرمین تاکید شده است و برابر قانون نیز تمامی دستگاه‌ها موظف به همکاری در امر پیشگیری هستند و علی رغم اینکه پیشگیری موضوعی مهم و فراقوه‌ای ست اما در سال‌های گذشته مورد غفلت واقع شده و پیاده سازی نشده است.
این مقام قضایی تصریح کرد: دیدگاه و رویکرد اغلب قضات به اجرای عدالت کیفری بوده و چندان توجهی به عدالت ترمیمی و موضوعات پیشگیرانه در برنامه‌ها نمی شود و با توجه به تراکم پرونده ها و حجم کاری بالای همکاران قضایی، امکان ورود به مسائل پیشگیری و مشارکت همکاران در این امر فراهم نشده است اما طی چند سال اخیر معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان کرمان یکسری اقدامات پیشگیرانه را در دستور کار قرار داده و تلاش می کند این برنامه‌ها را به صورت علمی پیش ببرد واکنون برای اثر بخشی بیشتر به همیاری همکاران قضایی در سطح استان نیاز است.
لزوم نگاه اجتماعی، پیشگیرانه و مطالبه‌گری به مسائل
قویدل در ادامه با تاکید بر اینکه بایستی تغییر رویکرد داده و نگاه اجتماعی، پیشگیرانه و مطالبه‌گری نسبت به مسائل داشته باشیم، گفت: از شئونات دستگاه قضایی مطالبه گری است در حالیکه بار سایر دستگاه‌ها را بر دوش می کشیم و علت عمده آن نبود مسئولیت اجتماعی و اداری ونتیجه آن سرریز شدن بار اضافی عملکرد دستگاه ها و افزایش پرونده‌ها و جرایم به دستگاه قضایی است.
وی افزود: طبق فرموده مقام معظم رهبری که در حکم انتصاب حضرت آیت الله رئیسی تاکید کرده اند بایستی در دستگاه قضایی نگاه تحولی حاکم باشد، برهمین اساس سند تحول دستگاه قضایی تبیین، تصویب و ابلاغ و ما مصمم به اجرای آن هستیم و مهم ترین رکن این سند چرخش رویکرد از دادخواست محور به رویکرد حفظ حقوق عامه و ترویج و اشاعه آزادی‌های مشروع است.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان کرمان بیان کرد: براساس سند تحول باتوجه به اینکه ما متولی کاهش جرم هستیم، بایستی مطالبه‌گری کرده و به جای رسیدگی به پرونده‌های مفسدین، بسترهای فساد زا را شناسایی و حذف و چرخه معیوب دستگاه قضایی را شناسایی و مرتفع کنیم.
قویدل در بخش دیگری از صحبت های خود با اشاره به اینکه معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم کاملاً برنامه محور است، یادآور شد: چنانچه ما برنامه‌های پیشگیرانه را در کل استان و شهرستانها پیاده کنیم مطمئنا از حجم ورودی پرونده‌ها رهایی پیدا خواهیم کرد.
تاکید بر بازاجتماعی کردن مجرمین در سند تحول قوه قضائیه
وی همچنین با اسف بار خواندن بازگشت مجدد زندانیان به زندان، تاکید کرد: در سند تحول قوه قضائیه بر بازاجتماعی کردن مجرمین تاکید و برنامه ریزی شده است تا رویکرد همه همکاران قضایی و اداری و تمام اقدامات بر اساس سند تحول تنظیم شود.
این مقام قضایی سپس به تکالیف معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان کرمان در سند تحول قوه قضائیه اشاره و بیان کرد: در مجموع ۳۶ برنامه برای این معاونت در نظر گرفته شده است که در ۱۲ برنامه مستقیما مجری و در ۲۴ برنامه همکاری خواهیم داشت.
قویدل به دستورالعمل نحوه تعامل و مشارکت نهادهای مردمی با قوه قضاییه نیز اشاره و تصریح کرد: این دستورالعمل پایان سال ۹۸ جهت شناسایی و جذب گروه‌های مردمی ابلاغ شده است، باید این گروه ها را شناسایی و نسبت به برون سپاری برنامه‌های پیشگیرانه، صلح و سازش و میانجی گری اقدام کنیم چراکه ارتقای مسئولیت اجتماعی و جلب مشارکت های مردمی از اولویت های سند تحول قوه قضائیه است.
وی ادامه داد: تاکنون قریب ۳۰۰ سازمان مردم نهاد را در استان شناسایی و با دانشگاه ها و حوزه های علمیه نیز مکاتبه کرده ایم تا نسبت به شبکه سازی این گروه ها اقدام شود و ضروری است آنها را مدیریت کنیم.
این مقام قضایی سپس به آموزش ۵۰۰۰ نفر مُصلح در سطح استان نیز اشاره و یادآوری کرد: این افراد از روحانیون، بازنشستگان، معتمدین محلی، فرهنگیان و نخبگان حوزه و دانشگاه و دارای تحصیلات عالیه و مورد اعتماد هستند که با هدف صلح و سازش فعالیت می کنند، ضمن اینکه به جهت غیر دولتی و مردمی بودن منحصر می باشند و با شبکه سازی می‌توان از ظرفیت مصلحین استفاده کرد.
قویدل اظهار داشت: طرح اورژانس قضایی به ابتکار معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان کرمان تصویب و مورد تایید واقع شد و به واسطه آن، با مداخله فوری، اجتماعی و علمی از پرونده‌هایی که ماهیت اجتماعی داشته و ضرورتی جهت ورود به دادگستری ندارند جلوگیری خواهد شد.
وی افزود: یکی از بُرش های طرح اورژانس قضایی انعقاد تفاهم‌نامه پنج جانبه با بهزیستی، نیروی انتظامی، دستگاه قضایی، دانشگاه علوم پزشکی و استانداری بود و با این ظرفیت ایجاد شده می توان از ظرفیت مصلحین نیز استفاده کرد.
سامانه سجام بازوی پر توان پیشگیری از وقوع جرم
این مقام قضایی سامانه جامع ارتباط مردمی(سجام) را از بازوان پر توان پیشگیری از وقوع جرم دانست و تاکید کرد: افراد در این سامانه به عنوان دیده بانان پیشگیری ثبت‌نام کرده و گزارش هایی از سطح جامعه در خصوص آسیب‌های اجتماعی، جرائم و مشکلات را به این سامانه ارسال می‌کنند و پس از ارجاع به اداره مربوطه، رسیدگی و پاسخگویی خواهند شد.
قویدل گفت: تاکنون بیش از ۷۱۰۰ نفر در این سامانه ثبت نام کرده اند و باید جهت جذب اعضا بیشتر اطلاع‌رسانی و تلاش کنیم.
وی سپس به برنامه‌های اداره فرهنگی- اجتماعی معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان کرمان نیز اشاره و یادآوری کرد: پیشگیری های رشدمدار در سطح مدارس، دبستان ها، والدین و فرزندان ۳ تا ۷ سال و همچنین مربیان ها اجرا می شود و دارای محتوای علمی و به روز می باشد.
قویدل خاطرنشان کرد: با همکاری آموزش و پرورش استان نیز طرح نماد(نظام مراقبت اجتماعی دانش آموزان) برای دانش آموزان دارای مشکل در برخی شهرستان های استان انجام می ‌شود که به نوعی برون سپاری خدمات بوده و معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان کرمان بر این طرح مدیریت و نظارت می کند.
این مقام قضایی به طرح هور( هویت و رفتار) نیز اشاره و یادآوری کرد: این طرح نیز برای جرایم درجه ۶ تا ۸ اجرا می شود بدین صورت که مجرمین در دوره شرکت و گواهی دریافت می کنند و سپس می توانند از مجازات های جایگزین و تعلیق برخوردار شوند.
قویدل طرح مهاجر را مختص معتادین مراکز ماده ۱۶ دانست و گفت: این طرح با رویکرد فرهنگ ایرانی- اسلامی تهیه شده و مختص بهبود یافتگان از اعتیاد است که بر اساس دستورالعمل مراقبت های بعد از خروج طراحی شده است.
وی با اشاره به اینکه شیوه‌نامه بومی اعتیاد در استان کرمان توسط معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان کرمان و با همکاری سایر دستگاه های مرتبط تهیه و وظیفه هر دستگاه نیز احصاء شده است، بیان کرد: در شهرستان‌ هایی که دارای مرکز ماده ۱۶ هستند این طرح در حال اجرا می باشد.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان کرمان در پایان تاکید کرد: با توجه به اینکه بین ۸۰ تا ۹۰ درصد معتادان به چرخه اعتیاد برمی‌گردد بنابراین باید با ورود همه دستگاه های ذیربط، مساله ای که از آن غفلت شده پیگیری و اصلاح شود، چرکه چرخه اعتیاد اصلاح شود بسیاری از جرایم نظیر سرقت‌ها، خشونت، کودک آزاری، همسرآزاری و غیره نیز کاهش خواهد یافت.
قضات جوان پیشگامان پیشگیریِ همراه با مدیران قضایی در شهرستان ها
قویدل خطاب به قضات جوان گفت: یکی از اهداف ما این است که به دلیل مشغله کاری مدیران قضایی شهرستان‌ها، قضات منتخب به عنوان فرهیختگان توانمند، جوان و کارآمد به سیستم قضایی کمک کرده و در کنار مدیران قضایی در امر پیشگیری همراه بوده و موضوعات پیشگیرانه را بیشتر دنبال کنید.
وی هدف بعدی را کادرسازی دانست و افزود: بایستی دیدگاه و رویکرد قضات پیشگیرانه شود آنگاه اجرای برنامه ها لذت بخش و اثرگذار خواهد بود به همین منظور و در جهت رویکرد جدید سیستم قضایی باید به دنبال ترویج فرهنگ پیشگیری، عدالت ترمیمی و مشارکت میان نهادی باشیم.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان کرمان یادآور شد: هدف بعدی ما این است که از قضات جوان به عنوان اعضای هیئت اندیشه ورز و اتاق فکر جهت پیش برد برنامه های معاونت بهره بگیریم، بدین صورت که اولویت برنامه‌های پیشگیرانه و اثربخشی یا عدم اثربخشی برنامه‌ها در شهرستان های خود را احصاء و ضمن اعلام نظرات و ایده های خود در این خصوص، طرح و برنامه های ابلاغی معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم را دنبال کنید.